ΠΑΛΑΜΑΣ: Δημιουργός μιας ολόκληρης εποχής

(η πιο γλυκία θλίψη του κόσμου)

 Απο το πρωί έχω ακούσει τουλάχιστον 4 φορές ειδήσεις. Σχολιάσαμε και είδαμε σχεδόν τα πάντα, αλλά δυστυχώς  η παραμικρή μνεία  για τα  155 χρόνια απο την γέννηση του δεύτερου εθνικού μας ποιητή, του Κωστή Παλαμά.

Προφανέστατα, εσκεμένα ξεχνάμε να αναφερθoύμε σ'αυτές τις μεγάλες μορφές του έθνους και της ιστορίας μας, γιατί δεν θέλουμε να μαθαίνουμε για τις ρίζες μας, θέλουμε να ξεκολλήσουμε απο το παρελθόν, να ισοπεδώσουμε τα πάντα και μας θέλουν να κρεμόμαστε, να αιωρούμαστε ολόγυμνοι στο κενό όπως η γνωστή τραγουδίστρια και πρότυπο της νεολαίας μας, Miley Cyrus  που εμφανίζεται να λικνίζεται γυμνή πάνω σε μια μεταλλική μπάλα κατεδάφισης.( Δεν έχω βέβαια τίποτα με την συμπαθέστατη και καλλίφωνη κοπέλα, αλλά για την συγκεκριμένη τραγουδίστρια και άλλη μια,  ακόμα  πιο γνωστή συνάδελφο της, είχαν όλα τα κανάλια αφιέρωμα, ακόμη και τα τοπικά της Κρήτης, τον Παλαμά όμως τον έθαψαν ακόμα πιο βαθιά για να μην υπάρχει η παραμικρή  πιθανότητα να τον θυμηθεί κανείς).

Η συνεισφορά του Κωστή Παλαμά στα ελληνικά γράμματα υπήρξε τεράστια. Ανανέωσε σημαντικά την ποιητική μορφή, αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητες της λογοτεχνικής μας παράδοσης, από τον Όμηρο και τον Ρωμανό τον Μελωδό, ως τον Κάλβο, τον οποίο καθιέρωσε, και το δημοτικό μας τραγούδι. Παράλληλα, έκανε ένα τεράστιο λογοτεχνικό άνοιγμα προς τις λογοτεχνίες της Ευρώπης, μπολιάζοντας την ποίησή του με τα σύγχρονα ρεύματα του Παρνασσισμού, του Συμβολισμού και του Ρεαλισμού. Με αγνό πανανθρώπινο ιδεαλισμό και πηγαία λυρική πνοή, ο Παλαμάς δημιούργησε μια ολόκληρη εποχή κι έγινε δάσκαλος στις νεώτερες γενιές

Γεννήθηκε στην Πάτρα στις 13 Ιανουαρίου του 1859, η καταγωγή του όμως ήταν από το Μεσολόγγι. Το 1864 πεθαίνει η μητέρα του Πηνελόπη ενώ λίγο αργότερα, το 1865 πεθαίνει και ο πατέρας του Μιχαήλ Παλαμάς. Τον επτάχρονο Κωστή ανέλαβε τότε, ο θείος του Δημήτριος Παλαμάς και τον πήρε στο σπίτι του στο Μεσολόγγι. Εκεί ο ποιητής έζησε σε ένα μάλλον  καταθλιπτικό περιβάλλον, από το 1867 ως το 1875. Ήδη αρχίζει ν' ασχολείται στα γυμνασιακά του χρόνια με την λογοτεχνία. Μόλις τελείωσε το γυμνάσιο, το 1876, ήρθε στην Αθήνα, όπου εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο, στη Νομική σχολή. Οι σπουδές του όμως δεν κράτησαν πολύ, γιατί η ποίηση και η λογοτεχνία από νωρίς τον κέρδισαν. Το 1879 διαμένει σ' ένα μικρό σπίτι στην οδό Ιπποκράτους, όπου συγκατοικεί με το Νίκο Καμπά, για περίπου ένα χρόνο. Αργότερα θα μείνει στην οδό Ασκληπιού για πολλά χρόνια. Την ίδια εποχή ο Κωστής Παλαμάς ασχολείται και με τη δημοσιογραφία και συνεργάζεται με εφημερίδες και περιοδικά, χρησιμοποιώντας κατά καιρούς τα ψευδώνυμα "Κώστας", "Διαγόρας", "Ονολουλού", "Φλόρα Μιράμπιλης", "W". 
 Πολύ γρήγορα ξεχωρίζει από τους συναδέλφους του και γίνεται ο ιδρυτής της επονομαζόμενης "Νέας Αθηναϊκής Σχολής". Το 1886 τυπώνει την πρώτη του ποιητική συλλογή "Τα τραγούδια της Πατρίδος μου" και το 1887 παντρεύεται  με την Μαρία Βάλβη και θα αποκτήσουν 3 παιδιά την Ναυσικά, το Λέανδρο και τον Αλκη.
  5  μόλις χρονών πεθαίνει  ο ¨Αλκης στις 24 Φεβρουαρίου του 1898 και ο Κωστής Παλαμάς βυθίζεται σε άφατη οδύνη. Για το χαμό του μικρού του γιού γράφει το αριστουργηματικό ελεγείο  "Ο Τάφος" (1898). Το 1879 διορίζεται γραμματέας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από τη θέση αυτή θ' αποχωρήσει το 1928 με το βαθμό του Γενικού Γραμματέα και με πολλές τιμητικές διακρίσεις, η σπουδαιότερη εκ των οποίων είναι ο τίτλος του ακαδημαϊκού το 1926. Νωρίτερα, το 1924 η Γαλλική κυβέρνηση τον τιμά με το παράσημο της "Λεγεώνος της Τιμής". Το 1929 αναλαμβάνει καθήκοντα ως Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Στις αρχές του 1933 τιμάται με το μετάλλιο "Γκαίτε" από τον Γερμανό πρεσβευτή στην Αθήνα. Ανακηρύσσεται Επίτιμος Πρόεδρος του νεοϊδρυθέντος τμήματος της Διεθνούς Ενώσεως Συγγραφέων και λίγο αργότερα του απονέμεται το "Οικονόμειο Βραβείο". Το 1934 η Ισπανική κυβέρνηση τον τιμά με το μετάλλιο "Del la plaque del l' Ordre de la Republique" και ένα χρόνο μετά του απονέμεται το Μετάλλιο της Αμβροσιανής Βιβλιοθήκης του Μιλάνου. Το ίδιο έτος μετακομίζει στην Πλάκα.  Το 1936 εορτάζεται η πενηντάχρονη προσφορά του ποιητή στα πνευματικά δρώμενα και του απονέμονται τα διάσημα του Ανωτέρου Ταξιάρχου του Βασιλικού Τάγματος και το βραβείο "Γραμμάτων και Τεχνών" του Υπουργείου Παιδείας. Την ίδια εποχή τον επισκέπτεται στο σπίτι του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος και του μεταφέρει τα συγχαρητήρια και τις ευχές της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Το 1937 αποκαλύπτεται προτομή του Κωστή Παλαμά στο Μεσολόγγι.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του θα τα ζήσει αποτραβηγμένος και θ' ασχοληθεί με τη συγγραφή νέων έργων και την απλή συναναστροφή φίλων και θαυμαστών του. Στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής, στις 9 Φεβρουαρίου του 1943, πεθαίνει η σύντροφός του Μαρία. Δεκαοχτώ μέρες αργότερα, βαριά άρρωστος ο Κωστής Παλαμάς πεθαίνει στις 27 Φεβρουαρίου του 1943, στις 3 π. μ.
 Η κηδεία του έμεινε μνημειώδης στα χρονικά της πατρίδας μας. Χιλιάδες λαός πλημμύρισε το Α' Νεκροταφείο Αθηνών και συνόδευσε τον μεγάλο μας ποιητή μέχρι την τελευταία του κατοικία, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο, μπροστά στα μάτια των  κατακτητών. Λίγο νωρίτερα ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός είχε απαγγείλει το περίφημο νεκρώσιμο ποιήμα στη μνήμη του Κωστή Παλαμά.

ΑΣ ΜΗΝ ΤΟΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΓΙΑΤΙ :
 "Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα" 
 (από τον  επικήδειο λόγο του Σικελιανού).

Τ. Αθανασιάδης: "Ο Παλαμάς είναι εθνικό σύμβολο και  παραμένει, και θα παραμένει όσο υπάρχει Ελλάδα, αμετακίνητος στο βάθρο του μέσα στο Πάνθεο των μεγάλων μορφών, στους ''Πατέρες'', που δίνουν νόημα στην Ελληνική διάρκεια".

  Μεγάλοι ποιητές της γενιάς του 1880


Πηγές: wikipedia, parapolitika, nafpaktia